Το ότι συνήθως υπάρχουν σημαντικές δυσκολίες στην απεικόνιση του αντίθετου φύλου όταν γράφουμε είναι γνωστό. Όπως, επίσης και ότι μοιραία θα υπάρχουν, έστω και για δραματουργικούς λόγους, αποκλίσεις από την πραγματικότητα. Εκείνο, όμως, που μου έκανε μεγάλη εντύπωση διαβάζοντας τα κείμενα πολλών αντρών συγγραφέων (όχι αποκλειστικά Ελλήνων) είναι ότι, ενώ υπάρχουν ένα σωρό γυναικεία αρχέτυπα/πρότυπα που μπορεί κανείς να χρησιμοποιήσει σε μία ιστορία, οι περισσότεροι χρησιμοποιούν σχεδόν αποκλειστικά μόνο δύο: την Εύα και την Λίλιθ.
Εύα: Το υποταγμένο “απαλό” θηλυκό που έχει πάντα δευτερεύον ρόλο, δεν μιλάει πολύ, παίζει πάντοτε υποστηρικτικό ρόλο, παρηγορεί, ανακουφίζει, γιατρεύει, συγχωρεί, γίνεται θύμα/δολοφονείται/απάγεται, γεννάει παιδιά που προορίζονται για μεγαλεία και πάντοτε χρειάζεται προστασία.
Λίλιθ: Η πανούργα, εκδικητική γυναίκα, αναξιόπιστη, χρησιμοποιεί το σεξ σαν όπλο, διψάει για εξουσία, μισεί τους άντρες, αδέσμευτη, διπρόσωπη, δολοφονική, θυμωμένη, αδίστακτη, πλανεύτρα, δηλητηριώδης, μάγισσα, επικίνδυνη περισσότερο και από έναν ολόκληρο στρατό, συνήθως σκοτώνεται βίαια από κάποιον άντρα.
Η εμμονή των αντρών συγγραφέων σε αυτά τα δύο αρχέτυπα καθώς και η καθημερινή μου συναναστροφή με άντρες που δεν χάνουν την ευκαιρία είτε να υποτιμήσουν τις γυναίκες, είτε να εκδηλώσουν τον φόβο τους και την ανάγκη τους να αμυνθούν απέναντί τους με έκανε να συνειδητοποιήσω ότι τέτοιου είδους δραματουργικές επιλογές δεν προέρχονται από την ανάγκη της εκάστοτε ιστορίας, αλλά από την προσωπική ανάγκη του κάθε αρσενικού να περιχαρακώσει και να περιορίσει το θηλυκό, έστω και στην φαντασία του, προκειμένου να αισθανθεί ασφάλεια.
Ο φόβος του αρσενικού για το θηλυκό (male fear of the feminine) είναι ένας γνωστός όρος της ψυχολογίας ήδη από την δεκαετία του ’30 και χρησιμοποιείται για να περιγράψει την ανάγκη του άντρα να αποξενωθεί από το θηλυκό πρότυπο και να το διαβάλει σαν μία προσπάθεια διαφύλαξης και επιβεβαίωσης της εύθραυστης αρρενωπότητάς του (masculinity).
Στο άρθρο “The fear of Lilith” διαβάζουμε:
“Όταν ένας άντρας επιθυμεί να κάνει σεξ, αλλά μία γυναίκα δεν συμφωνεί, τότε το αντρικό εγώ δέχεται ένα πλήγμα. Ο άντρας απαντά σε αυτήν την απόρριψη με φόβο και θυμό και, προκειμένου να βρει λύση σε αυτό το πρόβλημα, βρίσκει δικαιολογίες που να επιβεβαιώνουν την ανωτερότητά του. Αν καταφέρει να πιστέψει ότι η γυναίκα είναι πιο αδύναμη και κατώτερη τότε το αν η γυναίκα συναινεί θα είναι ασήμαντο και αδιάφορο.Οι γυναίκα, από την άλλη, δεν έχουν τέτοιου είδους προβλήματα γιατί οπότε εκείνες επιθυμούν σεξ οι άντρες μπορούν να πειστούν είτε μέσω της αποπλάνησης είτε μέσω απλής επιθετικότητας. Μόνο η αντρική ανικανότητα μπορεί να σταθεί εμπόδιο, αλλά αυτό δεν βαραίνει τη γυναίκα. Οι άντρες το αντιλαμβάνονται αυτό υποσυνείδητα και καταλαβαίνουν ότι είναι ευάλωτοι κατ’ αυτόν τον τρόπο μπροστά στις γυναίκες και γι’ αυτό φοβούνται ότι θα τους αποπλανήσουν και θα τους χειραγωγήσουν.
Λαμβάνοντας αυτά τα δύο υπόψην, οι άντρες προσδιορίζουν δύο είδη γυναίκας: την υποταγμένη γυναίκα που ο άντρας την κάνει ό,τι θέλει και την
επιθετική, δολοπλόκα γυναίκα που μπορεί μέσω της αποπλάνησης να κάνει έναν άντρα ό,τι θέλει.Όταν, λοιπόν, οι άντρες μιλάνε μεταξύ τους για τις γυναίκες δίνουν έμφαση στην εξωτερική τους εμφάνιση, την αδυναμία τους και την έλλειψη λογικής που υποτίθεται τις χαρακτηρίζει. Αυτές τις ιδέες προσπαθούν να προωθήσουν οι άντρες συνειδητά ή ασυνείδητα λόγω των δικών τους ανασφαλειών.”
Και μετά από όλα αυτά δεν μπορώ παρά να αναρωτηθώ:
Δεν φτάνει που τραβάμε τόσα στην καθημερινότητά μας και οι άντρες και οι γυναίκες λόγω όλων αυτών των τρελών ιδεών και προτύπων που μας καρφώνουν στα μυαλά από παιδιά, πρέπει να χάνουμε και την ποικιλία, το ενδιαφέρον και τη φαντασία και από τη λογοτεχνία;
---------------------------------------------------------------------------------
Διαβάστε περισσότερα:
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου