Τι; Ακόμα δε νύχτωσε;

Μία από τις πιο όμορφες στιγμές της ημέρας είναι αυτό που οι φωτογράφοι αποκαλούν "Χρυσή Ώρα", δηλαδή τα λεπτά εκείνα πριν την δύση του ήλιου που το φως μοιάζει χρυσαφένιο. Ελάχιστες άλλες στιγμές μπορούν να την ανταγωνιστούν σε ομορφιά και μία από αυτές, η πιο γλυκιά από όλες, είναι αυτή που οι φωτογράφοι αποκαλούν (τι άλλο;) "Γλυκιά Ώρα". 

Η "Γλυκιά Ώρα", που οι ζωγράφοι ονομάζουν "Μπλε Ώρα", είναι η στιγμή εκείνη που ξεκινάει από την στιγμή που δύει ο ήλιος μέχρι που σκοτεινιάζει τελείως και το χαρακτηριστικό της είναι το υπέροχο γαλάζιο χρώμα με το οποίο λούζει τα πάντα. Οι οπτικοί καλλιτέχνες (ζωγράφοι, φωτογράφοι, κ.λ.π.) συχνά πασχίζουν να αιχμαλωτίσουν στα έργα τους αυτές τις σύντομες στιγμές που το φως χρωματίζει τόσο γλυκά τη Γη παρά το γεγονός ότι το φαινόμενο δεν διαρκεί πολύ.

Όμως δεν είναι μόνο οι καλλιτέχνες και οι ρομαντικοί που ενδιαφέρονται για αυτές τις ιδιαίτερες στιγμές. Το ημίφως απασχολεί πολύ την ανθρωπότητα για λόγους πρακτικούς αλλά και "πονηρούς" μερικές φορές.

Το ημίφως (twilight) δεν εμφανίζεται μόνο κατά το σούρουπο αλλά και κατά το χάραμα. Είναι οι στιγμές πριν την ανατολή του ηλίου και μετά τη δύση του, αλλά επειδή τις ώρες που εμφανίζεται το πρωί συνήθως κοιμόμαστε γνωρίζουμε περισσότερο την "βραδινή εκδοχή" του.

Εκέινο, όμως, που σίγουρα δεν γνωρίζουμε είναι ότι το ημίφως δεν είναι ένα! Υπάρχουν τρία διαφορετικά είδη ημίφωτος με διαφορετικά χαρακτηριστικά και χρήσεις.

Το Αστικό Ημίφως.

Προσδιορίζεται χρονικά περίπου 20 με 30 λεπτά μετά την δύση και πριν την ανατολή του ήλιου. 

Είναι οι στιγμές όπου δεν υπάρχει ήλιος στον ορίζοντα αλλά το φως είναι επαρκές για να διακρίνουμε τα αντικείμενα γύρω μας με ευκολία και για τις περισσότερες εξωτερικές δραστηριότητες δεν χρειάζεται τεχνητό φως. Στον ουρανό εμφανίζονται οι λαμπερότεροι πλανήτες όπως η Αφροδίτη που γι'αυτόν τον λόγο ονομάζεται "Αστρο της Ανατολής" και "Αστρο της Δύσης".

Η χρήση αυτού του προσδιορισμού (αστικό ημίφως) είναι κυρίως νομική. Επιτρέπει στους νόμους να προσδιορίζουν τη στιγμή που ξεκινάνε ορισμένες υποχρεώσεις ή περιορισμοί όπως π.χ. το πότε πρέπει να ανάψουν οι οδηγοί τα φώτα ή πότε ξεκινά η απαγόρευση του κυνηγιού. Σε περίπτωση ληστείας, το αστικό ημίφως προσδιορίζει αν η ληστεία έγινε ημέρα ή αν ήταν νυχτερινή.

Το Ναυτικό Ημίφως.

Είναι οι στιγμές που ο ορίζοντας διακρίνεται ξεκάθαρα και η ναυσιπλοΐα χωρίς τη χρήση οργάνων είναι ακόμα εφικτή αλλά τα αντικείμενα δεν διακρίνονται ξεκάθαρα. Διακρίνεται μόνο το περίγραμμα μεγάλων αντικειμένων. Μεγάλοι αστερισμοί είναι ορατοί στον ουρανό και μπορούν να γίνουν παρατηρήσεις και προσδιορισμός θέσης με την βοήθειά τους. Με τη λήξη του ναυτικού ημίφωτος τα πλοία οφείλουν να ενεργοποιήσουν τα απαραίτητα όργανα για νυχτερινη ναυσιπλοΐα.

Το ναυτικό ημίφως είναι σημαντικό για στρατιωτικές επιχειρήσεις. Η χρονική αυτή περίοδος θεωρείται επικίνδυνη και οι επιχειρήσεις γίνονται σε κατάσταση άμυνας και αναμονής. Η κατάσταση αυτή ξεκίνησε παραδοσιακά από τον 18ο αι. όταν κατά την διάρκεια του πολέμου των Γάλλων με τους Ινδιάνους της Αμερικής το ναυτικό ημίφως ήταν η στιγμή για την πρώτη ή ανάλογα την τελευταία επίθεση της ημέρας. Πρόκειται, δηλαδή, για το πρώτο ελάχιστο φως που χρειάζεται παραδοσιακά (δηλαδή χωρίς επιπρόσθετη τεχνολογική βοήθεια) κάποιος για να ξεκινήσει μια πολεμική επιχείριση ή, αντίστοιχα, το τελευταίο ελάχιστο φως.

Το Αστρονομικό Ημίφως.

Είναι οι στιγμές που, ενώ δεν επικρατεί ακόμα απόλυτο σκοτάδι,ο ουρανός είναι επαρκώς σκοτεινός ώστε να επιτρέπει αστρονομικές παρατηρήσεις. Σε συνθήκες διαύγειας και χωρίς την επιβάρυνση της φωτορύπανσης που επικρατεί στα αστικά κέντρα διακρίνονται όλα τα αστρονομικά φαινόμενα εκτός από τα πιο δυσδιάκριτα όπως νεφελώματα και γαλαξίες (που χρειάζονται απόλυτο σκοτάδι και διαύγεια για να φανούν). 

Την επόμενη φορά λοιπόν που θα απολαύσετε ένα ηλιοβασίλεμα και θα χαλαρώσετε στο ημίφως σκεφτείτε πόσες αποχρώσεις του μπλε έχει η γλυκιά "Μπλε Ώρα".

---------------------------------------------------------------------------------------

Διαβάστε επίσης πως χάσαμε το σκοτάδι.