Βγάλε τη ριμάδα τη ζώνη ασφαλείας!

Η ζώνη ασφαλείας σώζει ζωές!
'Η μήπως τις καταστρέφει;

Η ψυχολόγος Phillipa Perry πιστεύει το δεύτερο καθώς καταγράφει την τάση των ανθρώπων να συρρικνώνουν συνεχώς τη ζωή τους εφόσον δεν υπάρξει κάποιος παράγοντας που θα τους αναγκάσει να κάνουν ένα βήμα πιο πέρα.

Πόσες φορές δεν έχουμε αισθανθεί ότι βαριόμαστε ή ότι δεν συμβαίνει τίποτα συναρπαστικό στη ζωή μας; Πόσες φορές δεν έχουμε αισθανθεί αμηχανία μπροστά στην ερώτηση "τι νέα;" Πόσες φορές δεν έχουμε αισθανθεί μοναξιά και απομόνωση ή ότι η ζωή μας δεν έχει νόημα; Σύμφωνα με την Phillipa Perry για όλα αυτά φταίει η ζώνη ασφαλείας με την οποία ζούμε κυριολεκτικά όλη μας τη ζωή από τον φόβο των
νέων εμπειριών και το "ξεβόλεμα" ή το ρίσκο που συνεπάγονται.

Συγκεκριμένα, οι άνθρωποι όπως είναι αναμενόμενο προσπαθούν να ζήσουν τη ζωή τους με τον μικρότερο δυνατό κόπο και κίνδυνο και τη μεγαλύτερη δυνατή άνεση. Αυτό τους αποτρέπει από το να αναλάβουν δραστηριότητες που άμεσα μειώνουν την άνεσή τους, αλλά βραχυχρόνια ίσως να ευθύνονται για την αύξηση της ευημερίας τους και της ευτυχίας τους, όπως η γυμναστική, νέα χόμπι, νέες γνωριμίες και φιλίες, ταξίδια ή ακόμη και επιχειρηματικές δραστηριότητες.

Φυσικά, ο φόβος των νέων εμπειριών δεν είναι αδικαιολόγητος. Οι καινούριες δραστηριότητες συχνά συνεπάγονται συναισθηματικό κόστος (π.χ. στην περίπτωση μίας νέας γνωριμίας που καταλήγει άσχημα) ή ακόμα και χρηματικό (π.χ. επιχειρηματικό ρίσκο). Η αποστροφή προς το καινούριο και το μη δοκιμασμένο έχει ουσιαστικές και λογικές ρίζες. Τα μεγάλα βήματα προς το άγνωστο συχνά τιμωρούνται, αλλά και η προσκόλληση στη ρουτίνα και στο φόβο οδηγεί την ανθρώπινη ψυχή στην αλλοτρίωση και τη δυστυχία. Τελικά πως μπορεί κάποιος να επιδιώξει την ευτυχία του χωρίς να τιμωρηθεί; Η Phillipa Perry προτείνει μία πιο σταδιακή διεύρυνση των ορίων μας που μπορεί να κάνει τις ζωές μας πιο ενδιαφέρουσες και ικανοποιητικές χωρίς να μας εκθέτει σε μη ελεγχόμενο κίνδυνο.

Γράφουμε στο κέντρο μιας λευκής σελίδας τις δραστηριότητες που κάνουμε συχνά και μας φαίνονται εύκολες και ευχάριστες, π.χ. βλέπω τηλεόραση, διαβάζω περιοδικό, πίνω καφέ με φίλους, κ.λ.π. και μετά σχηματίζουμε έναν κύκλο γύρω τους. Αυτός ο κύκλος είναι η ζώνη ασφαλείας της ζωής μας που θα προσπαθήσουμε να διευρύνουμε. Γύρω από αυτό γράφουμε δραστηριότητες που θεωρούμε λίγο πιο δύσκολες, αλλά βρίσκονται πάντα πολύ κοντά στις δυνατότητές μας και μπορούμε να τις πραγματοποιήσουμε με μικρή προσπάθεια, π.χ. πάω γυμναστήριο, διαβάζω βιβλία, πάω ταξίδια, κ.λ.π.. Σχηματίζουμε και γύρω από αυτές τις δραστηριότητες έναν άλλο κύκλο, ομόκεντρο με τον αρχικό. Συνεχίζουμε το ίδιο και με τον τρόπο αυτό σχηματίζουμε πολλούς ομόκεντρους κύκλους που περιλαμβάνουν όλο και πιο δύσκολες αλλά επιθυμητές δραστηριότητες που ίσως προς το παρόν να μην μπορούμε ούτε καν να διανοηθούμε ότι θα μπορούσαμε να τις πραγματοποιήσουμε, όπως, π.χ. να ξεκινήσουμε τη δική μας επιχείριση ή να γράψουμε το δικό μας βιβλίο.

Το σημαντικό είναι, όσο μεγάλη απόσταση και αν υπάρχει ανάμεσα στον κεντρικό και τον εξωτερικό κύκλο, να μπορούμε να περάσουμε από τον κάθε διαδοχικό κύκλο με μικρά βήματα. Αν κάνουμε το λάθος να προσπαθήσουμε να πραγματοποιήσουμε μια δραστηριότητα που προς το παρόν θεωρούμε δύσκολη ή τρομακτική, θα αυξήσουμε το "κακό στρες" και ίσως να "σπάσουμε με τα μούτρα μας" λόγω του μη διαχειρίσιμου ρίσκου που θα αναλάβουμε.

Αφού ολοκληρώσουμε αυτό το "σχεδιάγραμμα της ζωής μας" ξεκινάμε να πραγματοποιούμε τις δραστηριότητες του κύκλου που βρίσκεται γύρω από τον κεντρικό κύκλο. Μόλις τις κατακτήσουμε θα διαπιστώσουμε ότι πια τις θεωρούμε και αυτές εύκολες και βατές και ότι τα όρια του εσωτερικού κύκλου, της "ζώνης ασφαλείας" μας δηλαδή, έχουν διευρυνθεί μέχρι τα όρια του δεύτερου κύκλου. Με τον ίδιο τρόπο συνεχίζουμε να πραγματοποιούμε τις λίγο πιο δύσκολες δραστηριότητες μέχρις ότου φτάσουμε να πραγματοποιήσουμε όλες τις δραστηριότητες, ακόμα και εκείνες του εξωτερικού κύκλου. Αυτό θα μας κάνει να δούμε ότι τα όριά μας είναι πολύ πιο ευρεία από ότι νομίζαμε και ότι στην πραγματικότητα μπορούμε να πραγματοποιήσουμε ό,τι θέλουμε και να ζήσουμε τη ζωή μας όπως μας αρέσει.

Αν, λοιπόν, κι εσύ πιάνεις το τελευταίο καιρό τον εαυτό σου να περνάει πολλές ώρες μπροστά στην τηλεόραση και την οθόνη του υπολογιστή, νιώθοντας ανία και θλίψη, ίσως να πρέπει να ξελασκάρεις λίγο τη ζώνη ασφαλείας.

"Ανία είναι η συνειδητοποίηση ότι οι βασικές αξίες μέσω των οποίων ολοκληρώνεται κανείς δεν είναι δυνατόν να υλοποιηθούν στις δεδομένες συνθήκες."    -     Thomas C. Oden