Υπάρχουν μέρες που νομίζετε ότι βγάζετε καπνούς κι από τα αυτιά; Στιγμές που θέλετε να τα σπάσετε όλα; Νύχτες που τις περνάτε τρώγοντας γλυκό κυδώνι υπό το φως του ψυγείου; Και βδομάδες που δεν μιλάτε παρά μόνο στην τηλεόρασή σας;
Κανένα πρόβλημα.
Η ψυχολόγος Phillipa Perry μας δείχνει πόσο έυκολο να μην το χάσουμε κι αν (χτύπα ξύλο) το έχουμε ήδη χάσει πως να το ξαναβρούμε. Και όλα αυτά με μία μόνο εικόνα.
Στο βιβλίο της "Πως να μην το χάσετε" ("How to Stay Sane") εξηγεί πως σε τελική ανάλυση είναι δική μας επιλογή να κρατήσουμε τον έλεγχο της ζωής μας ή να χάσουμε τελείως τη μπάλα και αυτό μπορούμε να το κάνουμε με μια διαδικασία που συμπυκνώνεται στο ασπρόμαυρο σκίτσο που ακολουθεί. Η Perry προτείνει πως σε περίπτωση που νιώσουμε ότι χάνουμε την ισορροπία ανάμεσα στον έλεγχο και την δημιουργία (βλ. προηγούμενο ποστ για το τι σημαίνει αυτή η ισορροπία) το μόνο που χρειάζεται είναι να αναπτύξουμε τέσσερις μηχανισμούς άμυνας:
- Την αυτοπαρατήρηση
- Τις σχέσεις στοργής με τους άλλους
- Το δημιουργικό στρες
- Και τον έλεγχο της εσωτερικής μας διήγησης
Ο έλεγχος της αναπνοής είναι μια καλή αρχή που μας βοηθά να συνειδητοποιήσουμε αρχικά πόσο λίγο καταλαβαίνουμε ακόμα και τις πιο απλές διαδικασίες του εαυτού μας (όπως η αναπνοή) και το πόσο εύκολο είναι τελικά να μεταβάλλουμε τη συμπεριφορά μας συνειδητά προς την κατεύθυνση που θέλουμε.
Ο έλεγχος της αναπνοής:
Σταματήστε για μια στιγμή ό,τι κάνετε και σκεφτείτε τον τρόπο που αναπνέετε. Αναπνέετε βαθιά ή ρηχά; Γρήγορα ή αργά; Ο αέρας γεμίζει το στήθος ή το διάφραγμα;
Προσπαθείστε να αναπνεύσετε πιο αργά και πιο βαθιά.
Πως αισθάνεστε τώρα; Πως αναπνέετε όταν είστε ήρεμοι; Πως αναπνέετε όταν είστε αγχωμένοι; Πως σας κάνουν ορισμένα πράγματα, π.χ. το διάβασμα της εφημερίδας ή το άνοιγμα της αλληλογραφίας σας να αναπνέετε; Μπορείτε να αρχίσετε να αισθάνεστε διαφορετικά αν αρχίσετε να ελέγχετε συνειδητά τον τρόπο που αναπνέετε;
Ένας άλλος παράγοντας σταθερότητας στη ζωή μας είναι οι σχέσεις στοργής με τους άλλους. Αναπόφευκτα διαμορφώνουμε όλων των ειδών τις σχέσεις με τους γύρω μας και κάποιες από αυτές είναι δυσάρεστες. Η Philippa Perry εξηγεί πως είναι σημαντικό κάποιες από αυτές να είναι ουσιαστικές και υποστηρικτικές. Χρειάζεται να έχουμε κάποιον στη ζωή μας που μας αγαπά και μας αποδέχεται. Παρά τα όσα πιστεύει πολύ κόσμος, μια ερωτική σχέση δεν είναι πάντα απαραίτητη και οι άνθρωποι μπορούν να ζήσουν και χωρίς αυτή εφόσον υπάρχει κάποιος στη ζωή τους, π.χ. ένα παιδί ή ένας φίλος, που τους αγαπά.
Το δημιουργικό στρές είναι ο επόμενος και ο πιο αναπάντεχος παράγοντας σταθερότητας στη ζωή μας. Ενώ το υπερβολικό στρες μπορεί να μας οδηγήσει κατευθείαν στην τρέλα, το λίγο, εκείνο που μας ωθεί να σηκωθουμε και να κάνουμε ό,τι αναβάλουμε συνέχεια, μπορεί να δημιουργήσει νέες διεξόδους από τα προβλήματά μας και νέες δυνατότητες. Δείτε σε προηγούμενο ποστ πως η διεύρυνση των ορίων μας μπορεί να μας οδηγήσει στην ευτυχία καθώς και την άσκηση της Phillipa Perry για να δημιουργήσετε κι εσείς νέες ευκαιρίες στη ζωή σας.
Τέλος, ένας σημαντικός αλλά παντελώς άγνωστος παράγοντας σταθερότητας στη ζωή μας είναι το είδος της εσωτερικής διήγησης (internal narrative) που δημιουργούμε καθημερινά. Είναι εύκολο να παρατηρήσουμε ότι το μυαλό μας δημιουργεί συνεχώς και ακατάπαυστα ένα είδος εσωτερικού μονολόγου ακόμα και σε στιγμές που υποτίθεται ότι δεν σκεφτόμαστε τίποτα. Αναμνήσεις, φαντασίες για το μέλλον, φόβοι, καθήκοντα που πρέπει να γίνουν, παρατηρήσεις, κατακλίζουν το μυαλό μας κάθε δευτερόλεπτο. Το πόσο έντονος και συνεχής είναι αυτός ο εσωτερικός "λόγος" του μυαλού μας μπορούμε να το δούμε αν προσπαθήσουμε συνειδητά να μην σκεφτούμε τίποτα. Θα διαπιστώσουμε ότι αυτό είναι εξαιρετικά δύσκολο.
Αυτή η ακατάπαυστη "εσωτερική ομιλία" είναι κάτι φυσιολογικό, αλλά έχει την ικανότητα να διαμορφώνει την πραγματικότητά μας. Αν μπούμε σε ένα δωμάτιο και όλοι όσοι βρίσκονται εκεί γυρίσουν και μας κοιτάξουν μπορούμε να δώσουμε διάφορες εξηγήσεις. Μπορούμε να σκεφτούμε ότι τους ενοχλήσαμε και ότι μας κοιτάνε επιθετικά και επικριτικά. Αυτό θα μας κάνει να αισθανθούμε άσχημα και να πάρουμε αμυντική στάση. Εναλλακτικά, μπορούμε να σκεφτούμε ότι γύρισαν και κοίταξαν τον νεοφερμένο δείχνοντας την επιθυμία τους να γνωρίσουν νέα πρόσωπα και ότι μας βρίσκουν ενδιαφέροντες. Τότε θα αισθανθούμε άνετα και θα επιδιώξουμε να γνωρίσουμε τους γύρω μας. Αυτός είναι και ο λόγος που διαφορετικοί άνθρωποι περιγράφουν το ίδιο πράγμα με διαφορετικό τρόπο. Στην πραγματικότητα έχουμε την απόλυτη επιλογή για τον αν θα δούμε τα πράγματα θετικά ή αρνητικά.
Η εσωτερική μας διήγηση όχι μόνο δίνει νόημα στον κόσμο γύρω μας, αλλά προσδιορίζει σε μεγάλο βαθμό αυτό που είμαστε. Σε προηγούμενο ποστ εξήγησα πως οι σκέψεις μας, οι δραστηριότητές και η επιλογή μας να σκεφτόμαστε θετικά ή αρνητικά αλλάζουν σε φυσικό επίπεδο τον εγκέφαλό μας δημιουργώντας διαφορετικές συνάψεις και νευρικές διακλαδώσεις. Κυριολεκτικά μπορούμε να δημιουργήσουμε κατά βούληση έναν αισιόδοξο, δημιουργικό και χαρούμενο εγκέφαλο. Αν λέμε συνεχώς στον εαυτό μας ότι δεν αξίζουμε την αγάπη των άλλων είναι μοιραίο να φερόμαστε με σωστρέφεια και διστακτικότητα και τελικά να απομακρυνόμαστε από τους γύρω μας. Αν, αντίθετα, λέμε ότι είμαστε έξυπνοι, δημιουργικοί, εξωστρεφείς και αξιαγάπητοι, φερόμαστε με μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση και προσελκύουμε τους γύρω μας και την επιτυχία.
Προσοχή, όμως, γιατί σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση της εσωτερικής μας διήγησης, εκτός από τις δικές μας συνειδητές επιλογές, παίζει και το υλικό που παίρνουμε από το περιβάλλον μας. Αν εκθέτουμε συνεχώς τον εαυτό μας σε αρνητικές και δυσάρεστες ιδέες (π.χ. κακές ειδήσεις, αρντηικοί άνθρωποι, κ.λ.π.) είναι λογικό να διαμορφώσουμε ανάλογα αρνητικές ιδέες και εξίσου αρνητική εσωτερική διήγηση. Προσοχή, λοιπόν, σε τι είδους εικόνες και ιδέες εκθέτετε τον εαυτό σας. Επιλέξτε να συναναστρέφεστε θετικούς και υποστηρικτικούς ανθρώπους, να μαθαίνετε και κάποιες καλές ειδήσεις και να διαβάζετε βιβλία ή να βλέπετε ταινίες με καλό τέλος.
Για να δείτε κι εσείς τι είδους εσωτερική διήγηση δημιουργείτε παρατηρείστε τις ιδέες και τις πεποιθήσεις που έχετε για τους άλλους. Το μόνο που χρειάζεται να κάνετε είναι να συμπληρώσετε την παρακάτω φράση:
"Οι περισσότεροι άνθρωποι είναι..."
Σε τελική ανάλυση, όλοι ζούμε μέσα στο μυαλό μας. Είναι καθαρά δική μας επιλογή να ζούμε σε έναν κόσμο όμορφο, λογικό και ενδιαφέρον ή σε μια πραγματικότητα μαύρη και απελπιστική.
Η Phillipa Perry |
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου